گرمازدگی به شرایطی گفته میشود که فرد به دلیل کاهش فشار خون و حجم مایعات بدن، احساس خستگی شدید میکند. علت اصلی گرمازدگی از دست دادن مایعات بدن به دلیل گرمای زیاد و ماندن طولانی مدت در معرض نور شدید خورشید است.
فردی که دچار گرمازدگی شده است ممکن است احساس سرماخوردگی، غش و ضعف و عرق ریزی شدید داشته باشد. به خاطر داشته باشید که گرمازدگی یک وضعیت اورژانس محسوب میشود و نیاز به درمان فوری دارد.
گرمازدگی چه علائمی دارد؟
گرمازدگی در افراد مختلف با شرایط مختلف ممکن است کمی متفاوت باشد ولی مهمترین علائم گرمازدگی عبارتند از:
- عرق شدید
- خستگی بیش از حد
- گیجی
- استفراغ و حالت تهوع
- افزایش ضربان قلب
- کاهش میزان ادرار
- پررنگ تر شدن ادرار
گرمازدگی در کودکان زیر دو سال، افراد مسن، افراد با بیماریهای کلیوی و قلبی و افراد مبتلا به دیابت خطرناک میباشد و باید به بیمارستان منتقل شوند.
در افراد جوان و افرادی که در محیط گرم فعالیت بدنی بالایی دارند علائم گرمازدگی میتواند شدیدتر باشد و علائمی نظیر سردرد، سرگیجه ی شدید و تشنج نیز قابل پیش بینی است.
چه اقداماتی برای فرد گرمازده باید انجام شود؟
همانطور که گفته شد گرمازدگی شدید از موارد اورژانس محسوب میشود و نیازمند درمان فوری است. اقدامات زیر میتوانند در بهبود حال فرد گرمازده تاثیر بسزایی داشته باشند:
- فرد را به مکان خنک منتقل کنید: منتقل کردن فرد به اتاقی که دارای کولر و تهویه هوای مناسب است و یا حداقل انتقال وی به سایه.
- مصرف مایعات خنک: بهترین نوشیدنی در مواقع گرمازدگی آب و یا دوغ میباشد. تا زمانی که فرد احساس بهبودی و یا بهتر شدن داشته باشد باید مایعات را مصرف نمود.
- از مصرف مایعات کافئین دار (نوشابه، قهوه و …) و مواد الکلی اجتناب کنید چرا که این مایعات باعث افزایش تشنگی و کم آبی بدن خواهند شد.
- پاشیدن آب خنک بر روی بدن: ریختن آب خنک (نه سرد) بر روی بدن باعث کاهش دمای بدن و بهتر شدن شرایط بیمار میشود. میتوانید از پارچه ی خیس و مرطوب نمودن صورت و دست و پاها نیز استفاده کنید.
- کم کردن حجم لباسها و اطمینان از وجود هوای کافی برای تنفس (عدم وجود جمعیت زیاد در اطراف فرد) از دیگر اقداماتی است که میتواند مفید باشد.
اگر گرمازدگی شدید باشد باید با مرکز اورژانس تماس بگیرید (شماره ۱۱۵) بخصوص اگر گرمازدگی در کودکان زیر دوسال، افراد مسن و افراد با بیماری کلیوی، قلبی و یا دیابت رخ داده باشد.
برای جلوگیری از گرمازدگی چه اقداماتی مفید هستند؟
گرمازدگی مسئله ایست که هر ساله با شروع فصل گرما با آن مواجه هستیم و میتواند برای ما و یا اطرافیان ما رخ دهد. موارد زیر را به یاد داشته باشید، این موارد میتوانند در پیشگیری از گرمازدگی به شما کمک کنند:
- تاجای ممکن از نور مستقیم خورشید دوری کنید، به خصوص در زمانهای اوج گرما (از ساعت ۱۱ صبح تا ۳ بعد از ظهر). اگر مجبورید در ساعات گرما، در محیط بیرون حضور داشته باشید حتما از سایه بان، چتر و یا کلاه استفاده کنید و یا تا جای ممکن در سایه بمانید. پوشیدن لباسها با رنگ روشن (بخصوص سفید) میتواند بسیار مفید باشد.
- آب بنوشید، در آب و هوای گرم از مایعات خنک زیاد استفاده کنید ولی از مصرف نوشیدنی های الکلی و کافئین دار اجتناب کنید. مصرف مواد غذایی خنک کننده مثل سالاد کاهو، میوه جات و ماست میتوانند آب مورد نیاز بدن شما را تا حدود زیادی تامین کنند. هر از چند گاهی دست و صورت و پاها را با آب خنک بشویید و یا با دستمال مرطوب کنید.
- محیط را خنک نگه دارید و مراقب کودکان و افراد مسن باشید و از احوال آنها جویا شوید. مطمئن شوید که احساس گرما نمیکنند و مایعات به قدر کافی به آنها میرسد.
این توصیه ها برای مسافرت به کشورها و یا مناطقی که دارای آب و هوای گرم و استوایی هستند نیز صادق است. به طور کلی بدن بین ۷ تا ۱۰ روز زمان نیاز دارد تا با شرایط آب و هوایی جدید مطابقت پیدا کند. با رعایت نکات ذکر شده تا حدود بسیار زیادی میتوانید از گرمازده شدن خود جلوگیری کنید.
تهیه و تنظیم: عصرعلم.کام
منابع برای مطالعه بیشتر:
